Βάρη, μια παλιά υπόθεση.

Η προπόνηση με βάρη και γενικότερα με αντιστάσεις, σε καμία περίπτωση δεν είναι άλλη μια ανακάλυψη του 20ου αιώνα, αφού έχει μια προϊστορία 2500 χρόνων. Είναι μια ολόκληρη επιστήμη γερά τεκμηριωμένη μέσα από μελέτη, λάθη και καταγραφές αποτελεσμάτων. Όταν ο Ιπποκράτης έγραφε ότι “αυτό που χρησιμοποιείται αναπτύσσεται, ενώ αυτό που δεν χρησιμοποιείται είναι άχρηστο” εξηγούσε ουσιαστικά μια βασική αρχή που βρίσκεται πίσω από την προπόνηση με βάρη. Η προπόνηση με αντιστάσεις ιστορικά έχει τις ρίζες της στον Μίλωνα τον Κροτωνιάτη. Ήταν διάσημος παλαιστής, Ολυμπιονίκης και νικητής σε πολλούς αγώνες. Κατάγονταν από τον Κρότωνα της Μεγάλης Ελλάδας, όπως λέγονταν η Νότια Ιταλία και η Σικελία και έζησε τον 6ο π.χ. αιώνα.


Ανακηρύχθηκε έξι φορές νικητής στην Ολυμπία, επτά φορές στα Πύθια, εννιά στα Νεμέα και 10 φορές στα Ίσθμια. Στην 60η Ολυμπιάδα, το 540 π.χ. , ο Κροτωνιάτης αναδείχθηκε νικητής στην πάλη των παίδων. Την επόμενη Ολυμπιάδα το 536 π.χ. ήταν έφηβος και δεν αγωνίσθηκε. Από το 532 έως το 516 π.χ. κατέκτησε πέντε φορές τον κότινο της νίκης. Αγωνίσθηκε και στην 67η Ολυμπιάδα το 512 π.χ., αλλά δεν μπόρεσε να νικήσει τον συμπατριώτη του Τιμασίθεο ή όπως συμπεραίνει ο Παυσανίας δεν ήθελε να τον νικήσει. Και αυτό γιατί ο Τιμασίθεος ήταν συμπατριώτης του ίσως και μαθητής του.


Η ιστορία λέει ότι ο Μίλωνας έκανε την καθημερινή του προπόνηση, σηκώνοντας ένα νεογέννητο μοσχαράκι και έτρεχε γύρω-γύρω από τον σταύλο. Καθώς μεγάλωνε το μοσχαράκι ο Μίλωνας συνέχιζε να το κουβαλήσει στις πλάτες του διανύοντας καθημερινά την ιδία απόσταση. Το μοσχαράκι έγινε ταύρος και τα 10-20 κιλά έγιναν 50-100 ή περισσότερα. Η απόσταση δηλαδή οι επαναλήψεις παρέμεινε η ιδία ενώ η αντίσταση μεγάλωνε καθημερινά! Αυτό αποτελεί την βασική αρχή της προπόνησης με βάρη, δηλαδή την προοδευτική αυξανομένη αντίσταση.


Επιστημονικά είναι βέβαιο ότι ο Αριστοτέλης τεκμηρίωσε τις μεθόδους, τους τρόπους εκτέλεσης και κυρίως τη μεθοδολογία της αναπνοής στις διαφορές ασκήσεις. Ο Φιλόστρατος στον «Γυμναστικό» κατέγραψε πλήρως τον ιδανικό αθλητικό φαινότυπο των αθλητών και την μέθοδο με την οποία οι αθλητές έκαναν προπόνηση πριν τους Ολυμπιακούς αγώνες.


Από τα αρχαία κείμενα του Αριστοτέλη, του Φιλόστρατου και του Στράβωνα φαίνεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ειδικά κατασκευασμένους αλτήρες, τα αιμοσφαίρια τα οποία χρησιμοποιούσαν για την προπόνηση μυϊκής ενδυνάμωσης αλλά και για να πηδάνε μήκος! Τα κρατούσαν οι αθλητές ένα στο κάθε χέρι και αυτό βοηθούσε την τεχνική τους για να κάνουν μεγαλύτερα άλματα. Τα αιμοσφαίρια κατασκευάζονταν από πετρά ή σίδηρο και ζύγιζαν από 2 έως 9 κιλά. Επίσης πηγές αναφέρουν ότι ο Γαληνός το 2ο αιώνα περιγράφει ασκήσεις δύναμης που πραγματοποιούνταν με την χρησιμοποίηση των αιμοσφαιρίων.


Η εξέλιξη των αλτήρων ήταν, στο τελευταίο μισό του 19ου αιώνα όπου χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά οι μπάρες. Στις πρώτες μπάρες χρησιμοποίησαν ως βάρος ειδικά διαμορφωμένες κοίλες σφαίρες που τις γέμιζαν με άμμο ή σκάγια από μολύβι. Στο τέλος του αιώνα αυτές αντικαταστάθηκαν με τα γνωστά σήμερα πιάτα-δίσκους βαρών.


Η προπόνηση δύναμης μέσω των ισομετρικών ασκήσεων έγινε δημοφιλής το 1930 και μετά από τον Charles Atlas. Την δεκαετία του 1960 έγινε βαθμιαία εισαγωγή των πρώτων μηχανημάτων γυμναστικής στα ελάχιστα γυμναστήρια που υπήρχαν για την προπόνηση δύναμης. Η προπόνηση δύναμης έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στη δεκαετία του 1980.


Το bodybuilding γνώρισε τεράστια έξαρση μετά την κινηματογραφική ταινία Pumping Iron και το έκανε ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλο τον κόσμο ο Arnold Schwarzenegger μέσα από τις δικές του επιτυχίες. Από το 1990 και ύστερα ο αριθμός των γυναικών που ασχολείται με την προπόνηση βαρών ολοένα και αυξάνεται. Η προπόνηση που θεωρούνταν αποκλειστικά αντρικό προνόμιο κατατρίφθηκε, αφού τα αποτελέσματα από την προπόνηση με τα βάρη δεν ξεχωρίζουν το φύλο.


Σήμερα στο εμπόριο υπάρχουν δεκάδες όργανα και μηχανήματα που έχουν πραγματικά αποτελέσματα, όντως λειτουργικά και χρήσιμα. Όπως υπάρχουν και δεκάδες που απλά δεν αξίζουν τα λεφτά τους… Αυτός είναι ο λόγος που πριν επιλέξετε κάποια όργανα θα πρέπει να εξετάσετε όλες τις παραμέτρους.


Πολλοί έχουν οικειοποιηθεί ή θέλουν να πιστεύουν ότι ανακάλυψαν την προπόνηση με βάρη. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ισχυρό εμπορικό όπλο ή μια καλή τακτική πωλήσεων που δυστυχώς οδηγεί στην παραποίηση της ιστορίας μας!