Η ιστορία του Τζούντο.

Μπορεί μια πολεμική τέχνη να είναι ταυτόχρονα και ευγενική; Για τον κόσμο του Τζούντο δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Τα ιδεογράμματα άλλωστε που γράφουν την ονομασία του αθλήματος δείχνουν απλά της ευγένειας (JU) το δρόμο (DO) (ή «δρόμος της ηπιότητας). Ναι μεν η νίκη στο Τζούντο κατακτάτε όταν ο ένας αθλητής ρίξει τον άλλο στο έδαφος, ωστόσο όλη η διαδικασία βασίζεται στην πρακτική και τη μέθοδο της ευγένειας. Ο κάθε τζουντόκα υποχωρεί στη δύναμη του αντιπάλου του, προσαρμοζόμενος σε αυτήν και χρησιμοποιώντας την προς όφελός του.

Ο Τζίγκορο Κάνο, «πατέρας» του Τζούντο είχε πει το 1947: «Αν αντισταθώ όταν ένας δυνατότερος άντρας με σπρώχνει με όλη του τη δύναμη απλά θα νικηθώ. Αν, αντί να αντισταθώ, οπισθοχωρήσω, τότε αυτός θα χάσει την ισορροπία του και φυσιολογικά θα σκύψει μπροστά, στην κατεύθυνση προς την οποία σπρώχνει. Αν εγώ χρησιμοποιώντας τη δύναμη της ώθησής του και καθώς χάνει την ισορροπία του εφαρμόσω μια τεχνική είναι αρκετά πιθανό να τον ανατρέψω. Να ένα παράδειγμα, πολύ απλό, για το πώς ένας αγωνιζόμενος μπορεί να νικήσει υποχωρώντας στη δύναμη του αντιπάλου του. Σε αυτό έγκειται και η αρχή της ευγένειας».

Αυτό είναι το Τζούντο. Μια πολεμική τέχνη που γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Ιαπωνία, είχε άμεση επιρροή από το Ζίου Ζίτσου, αλλά παρουσίασε και καινούργια στοιχεία, που το έκαναν δημοφιλές σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήταν, άλλωστε, το πρώτο εξ Ασίας άθλημα που συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων (το 1964 στο Τόκιο) και παρουσίασε στη διαδρομή του χρόνου πολύ μεγάλους αθλητές και αθλήτριες.

Η Ιστορία του Τζούντο

Το τζούντο γεννήθηκε στην Ιαπωνία.. «Πατέρας» του αθλήματος θεωρείται ο Τζίγκορο Κάνο (28 Οκτωβρίου 1860, Μικάγκε-Χιόγκο) πτυχιούχος πολιτικών και οικονομικών επιστημών αλλά και άριστος γνώστης της παιδαγωγικής της φυσικής αγωγής και των πολεμικών τεχνών, οι οποίες στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν μια συλλογή διαφόρων τεχνικών χωρίς αληθινό νόημα. Το Tζούντο, λοιπόν, ήλθε να καλύψει αυτό το κενό.

Λέγεται ότι ο Κάνο κατέληξε στο Τζούντο αναζητώντας τρόπους και νέες τεχνικές με τις οποίες θα αντιμετώπιζε τους μεγαλύτερους μαθητές του Ζίου Ζίτσου (σ.σ. Τζουτζούτσου όπως είναι η ακριβής ονομασία του). Η αλήθεια είναι ότι υιοθέτησε πολλές από τις τεχνικές του Ζίου Ζίτσου και ταυτόχρονα εφάρμοσε καινούργιες. Οριοθετώντας, όμως, ως βασικό στόχο του αθλήματος, εκτός από τη διάπλαση του ανθρώπινου σώματος και τη διαμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα μέσω της πνευματικής και ηθικής πειθαρχίας, μετέτρεπε το Τζούντο από μια νέα πολεμική τέχνη, σε πραγματικό τρόπο ζωής. Το 1882 ο Τζίγκορο Κάνο ίδρυσε το Kadokan Judo που σιγά-σιγά άρχισε να εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ιαπωνία. Το 1907 υπολογίζεται ότι είχε ήδη 10.000 αθλητές - μέλη.

Όταν, μάλιστα, εμφανίστηκαν οι τέσσερις «ουράνιοι φύλακες», ο Γίιρπο Σάικο, ο Τσουνέιρο Τομία, ο Γιοσιάκι Γιαμασίτα και ο Σακουΐρο Γιοκοχάμα, η σχολή του Τζιγκόρο Κάνο επικράτησε όλων των αθλητών του Ζιου Ζίτσου και ανέλαβε την εκπαίδευση της Αστυνομίας του Τόκιο. Το 1903 ο Γιαμασίτα κατ' εντολή του Κάνο πήγε στις ΗΠΑ όπου διέδωσε το Τζούντο εκπαιδεύοντας ακόμη και τον Αμερικανό Πρόεδρο Τεοντόρ Ρούσβελτ.

Στις ΗΠΑ βρέθηκε κι ένας ακόμη φημισμένος αθλητής ο Μιτσούγκο Μαέντα που έδωσε 2.000 αγώνες χωρίς να γνωρίσει την ήττα (!), ενώ το 1915 το άθλημα διαδόθηκε και στη Βραζιλία.

Παρά τις φυσιολογικές αλλαγές, οι βασικοί κανόνες του Τζούντο παραμένουν ίδιοι όπως και η βασική φιλοσοφία του πατέρα του Τζούντο ο οποίος ήθελε μια νέα πολεμική τέχνη, ένα άθλημα, με τους λιγότερους δυνατούς τραυματισμούς.

Για τριάντα χρόνια ο Τζιγκόρο Κάνο αφιέρωσε τη ζωή του στη διάδοση και εξάπλωση του αθλήματος. Βασικός συνεργάτης του Βαρόνου Πιερ Ντε Κουπερτέν, είχε ενεργό ρόλο στο Ολυμπιακό Κίνημα, όντας και μέλος της ΔΟΕ.

Ο Τζιγκόρο Κάνο δεν πρόλαβε να δει εν ζωή (πέθανε το 1938), την είσοδο του Τζούντο στους Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1964 στο Τόκιο) ούτε την ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας (το 1951), την οποία είχε προτείνει ο ίδιος από τη δεκαετία του '30. Για την ακρίβεια ήταν 12 Μαΐου του 1951 όταν σε ένα δωμάτιο του κινέζικου εστιατορίου Choy' s στο Λονδίνο, εννέα χώρες υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Αυτή τη στιγμή η Διεθνής Ομοσπονδία Τζούντο (IJF) έχει στα μητρώα της περισσότερες από 180 χώρες-μέλη. Νωρίτερα, το 1948, είχε ιδρυθεί η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τζούντο ενώ το 1951 διεξήχθη και το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

Η εισαγωγή των κατηγοριών επηρέασε άμεσα την ανάπτυξη του Τζούντο, ενώ οκτώ χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το 1964, στην ίδια πόλη, διεξήχθη το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με συμμετοχή 31 αθλητών από 21 χώρες.

Το 1980 διεξήχθη, για πρώτη φορά, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και για τις γυναίκες. Δώδεκα χρόνια, αργότερα, το 1992 στη Βαρκελώνη το Τζούντο γυναικών συμπεριλαμβάνεται και στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αν και οι μεγάλες δυνάμεις του αθλήματος θεωρούνται η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Κούβα και η Ρωσία, η διασπορά των μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι αρκετά μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ τα 56 μετάλλια του αθλήματος μοιράστηκαν 25 χώρες, μια περισσότερη σε σχέση με τους αγώνες της Αθήνας το 2004.

Στην Ελλάδα το Τζούντο εμφανίστηκε λίγο μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Το 1977 αναγνωρίστηκε επίσημα, ως άθλημα και εντάχθηκε στον ΣΕΓΑΣ ενώ το 1985 ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία Τζούντο που σήμερα αριθμεί 150 και πλέον σωματεία με μια δύναμη 6.000 αθλητών και αθλητριών.

Χρονολόγιο του Τζίγκορο Κάνο

1860: Γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου στο Μικάγκε, της επαρχίας Χιόγκο και πήρε το όνομα Σινοσούκε. Ήταν ο τρίτος γιος του Τζιροσάκου Μαρεσίμπα Κάνο.

1871: Εκπαιδεύτηκε υπό τον Κέιντο Ουμπουκάτα σε ιδιωτικό σχολείο του Τόκιο (Σεϊτάτσου Σοτζούκου).

1873: Προκειμένου να λάβει ειδική μόρφωση στην αγγλική και γερμανική γλώσσα, εγγράφηκε σε ιδιωτικό σχολείο του Τόκιο (Ικουέι Γκιτζούκου).

1874: Εγγράφηκε σε σχολή ξένων γλωσσών του Τόκιο.

1875: Εγγράφηκε στη Σχολή Καϊσέι.

1877: Η πρώτη του επαφή με το Ζίου Ζίτσου (σ.σ. τζουτζούτσου) στη σχολή Τένσιν Σιν`γιο με εκπαιδευτή τον Χατσινοσούκε Φουκούντα.

1881: Αποφοίτησε από το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο, έχοντας στην κατοχή του πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες, στην πολιτική οικονομία και τη φιλολογία.

1882: Έγινε λέκτορας και μετέπειτα καθηγητής στο Γκακουσουίν, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ίδρυσε το Κόντοκαν (σ.σ. Σχολή για τη Μελέτη της Οδού).

1883: Ίδρυσε και διηύθυνε το Κόμπουνκαν, που ήταν ένα σχολείο για κινέζους μαθητές.

1886: Διορίστηκε αντιπρόεδρος του Γκακουσουίν

1889: Αποδέχθηκε θέση στο Αυτοκρατορικό Τμήμα Νοικοκυριών, υποβάλλοντας παράλληλα την παραίτησή του από την αντιπροεδρία του Γκακουσουίν. Είχε την ευκαιρία για περιοδεία γνωριμίας και μελέτης με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης.

1891: Έγινε διευθυντής του 5ου Ανώτερου Σχολείου της Επαρχίας Κουμαμότο.

1893: Έγινε διευθυντής του 1ου Ανώτερου Σχολείου του Τόκιο και στη συνέχεια διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο.

1897: Υπέβαλλε την παραίτησή του από διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο αλλά επανήλθε αργότερα στη θέση του.

1901: Για τρίτη φορά έγινε διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο, την ίδια χρονική περίοδο που το τζούντο (και το κέντο) είχαν γίνει πολύ δημοφιλή.

1908: Νόμος απαιτούσε απ` όλα τα γυμνάσια να παρέχουν εκπαίδευση στη ξιφασκία γκέκικεν και στο Ζίου Ζίτσου (σ.σ. τζουτζούτσου).

1909: Έγινε ο πρώτος Ιάπωνας μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ).

1922: Εξελέγη στη Βουλή των Λόρδων.

1928: Παραβρέθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Άμστερνταμ, ως μέλος της ΔΟΕ.

1938: Παραβρέθηκε στη συνάντηση της ΔΟΕ στην Αίγυπτο, όπου πρότεινε μάλιστα οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 να φιλοξενηθούν στην Ιαπωνία με την ενσωμάτωση και του τζούντο στο πρόγραμμα. Στις 4 Μαΐου άφησε την τελευταία του πνοή στο πλοίο που τον μετέφερε στην Ιαπωνία από το Κάιρο.

Ινστιτούτο Κόντοκαν

Το Ινστιτούτο Κόντοκαν, της Σχολής για τη Μελέτη της Οδού, εξακολουθεί να βρίσκεται στην καρδιά του παγκοσμίου Τζούντο. Αποτελεί την εξέλιξη της σχολής του Τζίγκορο Κάνο (σ.σ. ιδρύθηκε το 1882) και αναμιγνύει το λεγόμενο κλασσικό τζούντο με τον πρωταθλητισμό. Η Ιαπωνική ομοσπονδία τζούντο στεγάζεται στα κτίρια του Κόντοκαν, στο Τόκιο και όλοι οι τζουντόκα της Ιαπωνίας είναι μέλη του αφού έχουν κερδίσει τους βαθμούς τους στα εσωτερικά πρωταθλήματα του Ινστιτούτου.

Οι σημερινές εγκαταστάσεις του, στο κέντρο του Τόκιο, χτίστηκαν το 1958, ενώ το 1982 ανακαινίστηκαν και επεκτάθηκαν. Αποτελεί ένα πραγματικό «πανεπιστήμιο» του τζούντο και αποτελεί πόλο έλξης για κάθε τζουντόκα. Τα μέλη του πλησιάζουν τα δύο εκατομμύρια και οι αίθουσές του είναι ανοιχτές σχεδόν όλη την ημέρα, για Ιάπωνες και ξένους τζουντόκα που επιθυμούν να ασκηθούν. Εντός του Ινστιτούτου φιλοξενούνται βιβιλιοθήκες, ξενώνες και ένα μουσείο του τζούντο, ενώ λειτουργούν μαθήματα τζούντο κάθε επιπέδου.