Kalari Payat

Μία σχετικά άγνωστη πολεμική τέχνη για τους περισσότερους ΄Ελληνες είναι το Ινδικό Kalari payat (κάλαρι παγιάτ), η οποία έχει επικράτεια, ως επί το πλείστον, τη νότια Ινδία και επίκεντρο την πόλη Κεράλα. Η πολεμική τέχνη αυτή έχει πολλές ομοιότητες με το Κινέζικο Kung fu. Τα ιστορικά τεκμήρια όμως δείχνουν ότι το Kalari payat είναι αναλλοίωτο και συνεχόμενο φαινόμενο του Ινδικού πολιτισμού, από τα ελάχιστα που σώζονται στις ημέρες μας, άρτια συνδεδεμένο με την Ινδουιστική θρησκεία και με παράδοση που φθάνει ίσως μέχρι 3.000 χρόνια στο παρελθόν.

Το Kalari payat είνα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για ερευνητές οπλολόγους, αρχαιολόγους και ιστορικούς που προσπαθούν να ανιχνεύσουν τις ρίζες των πολεμικών τεχνών. Ακόμη και οι πιο μικροί μας αναγνώστες θα έχουν ακούσει πια λ.χ. ότι ο Ινδός πρίγκιπας Bodhidharma (Tamo) δίδαξε στους Βουδιστές μοναχούς του ναού Shaolin στην επαρχία Honan της Κίνας τις βασικές ασκήσεις και τις έννοιες της πολεμικής τέχνης που αργότερα θα γινόταν γνωστή ως Shaolin Kung Fu.

Είναι επίσης γνωστό ότι πολλές από τις σημερινές Πολεμικές τέχνες οφείλουν τη μορφή και το περιεχόμενό τους στο Shaolin Kung fu. Για κάποιο λόγο όμως δεν τονίζεται ποτέ στα σχετικά άρθρα ότι αυτό που δίδαξε ο Ινδός Bodhidharma στους μοναχούς ήταν αναμφίβολα μια μορφή του Kalari payat, εμπλουτισμένο με γνώσεις Βουδιστικών και Ινδουιστικών γιογκικών αναπνευστικών ασκήσεων.

Υπάρχει και η σχετική πρόταση, μεταξύ άλλων και από ΄Ελληνες ερευνητές τώρα που έχει δημιουργηθεί η σχετική κρατική Ομοσπονδία, ότι το Kalari payat είναι απόγονος της αρχαίας ελληνικής πολεμικής τέχνης του παγκρατίου. Ο συγγραφέας, που έχει μελετήσει και τις δύο τέχνες κινησιολογικά και οπλολογικά, βάση των αρχαιολογικών τεκμηρίων, ενίσταται στην άποψη αυτή. Πάντα κατά τον συγγραφέα, η προσέγγιση αυτή εκφράζει παντελή έλλειψη γνώσης της ψυχολογίας και νοοτροπίας των λαών της Ανατολής, αλλά και (πιο σημαντικά) έλλειψη κινησιολογικών και οπλολογικών βάσεων.

ΤΟ ΚΑΛΑΡΙ ΚΑΙ Ο ΙΝΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι η Ελληνιστική τέχνη, η επιστήμη και η θρησκεία επηρρέασαν την πορεία του Ινδικού έθνους. Από τους ΄Ελληνες οι Ινδοί μάθανε αναμφισβήτητα τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική. Δεν υπάρχουν λόγου χάρη, αγάλματα στην Ινδία νωρίτερα από την Ελληνιστική περίοδο και αυτό μας βάζει τρικλοποδιές, γιατί χωρίς αυτά δεν έχουμε και πολλά ορατά τεκμήρια του Ινδικού πολιτισμού.

΄Ομως ο αξιοκρατικός ερευνητής οφείλει να προσέχει. Γνωρίζουμε πια ότι οι άνθρωποι και κατ'επέκταση οι λαοί και οι πολιτισμοί τους, συγκεντρώνουν τις δυνάμεις τους περισσότερο σε κάποιον τομέα παρά σε άλλους. ΄Ετσι, μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, τα άτομα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν από κάποιον από τους εξής τρεις τομείς : υπάρχουν 1) οπτικοί τύποι (ζωγράφοι, αρχιτέκτονες), 2) ακουστικοί τύποι (μουσικοί) και 3) αισθητικοί τύποι (αυτοί που στηρίζονται στη νοητική και σωματική επαφή).

Υπάρχουν βέβαια διάφορες συναρτήσεις των τριών αυτών κατηγοριών. Για παράδειγμα, η αρχαία ελληνική κουλτούρα ήταν σχεδόν ισοσκελές όσον αφορά τα οπτικά, ακουστικά και αισθητικά ερεθίσματα, πράγμα που αποδεικνύεται και από τις τέχνες και τις επιστήμες που άφησε πίσω της. Αντιθέτως, η αρχαία Ινδική κουλτούρα ήταν ως επί το πλείστον ακουστική και αισθητική με ελάχιστη οπτική συμβολή (χορός). Οι άνθρωποι αυτοί στράφηκαν αλλού μέσα τους και ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια των εσωτερικών τους δυνατοτήτων. ΄Ετσι, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σπουδαία λείψανα του πολιτισμού τους από αυτή τη χρονολογία, μπορούμε να πούμε με σχετική βεβαιότητα ότι ο Ινδικός πολιτισμός φθάνει τουλάχιστον μέχρι το 1.000 π.Χ.

Γνωρίζουμε λόγου χάρη ότι η σημερινή Ινδική φυλή κατέβηκε από τον Βορρά στην Ινδία κάπου στις αρχές της εποχής του Σιδήρου. Υπάρχει ηχητική ομοιοφωνία μεταξύ της λέξης arya (που σημαίνει λευκός) και της λέξης ara (που σημαίνει σίδηρος, από το οποίο και το Αγγλικό iron) που μερικοί ερευνητές θεωρούν διόλου τυχαίο. ΄Αλλοι θέλουν την κάθοδο των Αρίων να λαμβάνει χώρο μεταξύ του 1.800 και του 1.500 π.Χ. Οι αρχαιολογικές απόψεις διίστανται και δεν είναι σκόπιμο να τις αναλύσουμε τώρα. ΄Οσον αφορά τις ανάγκες του άρθρου αυτού, θα χρησιμοποιήσουμε τη χρονολογία του 1.000 π.Χ., αφ'ενός μεν για να καλύψουμε τα νώτα μας, αφ' ετέρου γιατί συζητούμε αποκλειστικά για το Kalari payat και όχι για τον Ινδικό πολιτισμό εν γένει.

Κάποια στιγμή πριν από την πρώτη π.Χ. χιλιετηρίδα, η ΄Αρια φυλή, Ινδοευρωπαϊκής προέλευσης, κατέβηκε στην Ινδία από τον Βορρά. Πάτησε, σκλάβωσε και αφομοίωσε τους προγενέστερους, Τουρανικής καταγωγής κατοίκους, όπως εξ άλλου επιχείρησαν οι Αχαιοί να σκλαβώσουν και να αφομοιώσουν τους προγενέστερους Πελασγούς. Ο πολιτισμός που επικράτησε και διαδόθηκε στην Ινδία ήταν αυτός των Άρια και ήταν ένας πολιτισμός που στηριζόταν σε δύο πλαίσια : τη θρησκεία και τον πόλεμο.

Πάλι, χωρίς να θέλω να επεκταθώ περισσότερο σ'αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω σαν παρένθεση ότι ο Ινδικός πολιτισμός που επικράτησε μετά το 1.000 π.Χ. επήλθε ξεκάθαρα από τις ζυμώσεις και τις εντάσεις μεταξύ των Αρίων και του Τουρανών. Οι Τουρανοί αυτόχθονες δεν είχαν αναπτύξει ιδιαιτέρως την τέχνη του πολέμου. Δεν υπήρχε λόγος. Η Ινδία τότε ήταν ένας παράδεισος με άφθονη τροφή και λίγο πληθυσμό. Κύριο μέλημα των κατοίκων ήταν να προφυλαχθούν απο τις ασθένειες και τα επικίνδυνα ζώα. Δεν θα 'πρεπε ο αναγνώστης λοιπόν να κρίνει την κατάσταση από το σημερινό βιοτικό επίπεδο των φτωχών της Ινδίας.

Η Mahabharata, το σπουδαιότερο έπος των Αρίων, είναι σίγουρο ότι καταγράφει σε μυθική μορφή, την ιστορική κατάκτηση της Ινδίας από τους Αρίους. Παρά το γεγονός ότι η Mahabharata χρονολογείται από τον 1ο μ.Χ. αιώνα, κανένας δεν αμφισβητεί ότι είναι πανάρχαια και σύγχρονη με την κάθοδο των "Ανθρώπων του Σιδήρου". Βασικά είναι για τους Ινδούς ό,τι και τα Ομηρικά έπη για μας. Η Mahabharata, λοιπόν, είναι γεμάτη με τον πόλεμο και τις πολεμικές τέχνες. Και δεν πρέπει να ξεχνάει ο αναγνώστης ότι η Mahabharata είνα και η "Βίβλος" του Ινδουισμού, ίσως το κύριο θρησκευτικό βιβλίο του. Στο έπος αυτό, ο Σρι Κρίσνα, αβατάρ (ενσάρκωση) του Θεού, μάχεται και νικάει πολλαπλούς αντιπάλους και οι περιγραφές είναι λεπτομερέστατες. (Αν σας σοκάρει αυτό, διαβάσετε προσεκτικά την Παλαιά Διαθήκη). Σημασία έχει για μας όμως αυτή τη στιγμή ότι η Ινδουιστική θρησκεία και η πολεμική τέχνη των Αρίων ήταν (και είναι) άρτια συνδεδεμένες, γιατί γνωρίζουμε ότι οι Ινδοί σαν λαός δύσκολα εγκαταλείπει ή και μετατρέπει τις παραδόσεις του, ακόμη και δια της βίας (όπως εξ'άλλου και οι ΄Ελληνες, οι Κινέζοι και όλοι οι αρχαίοι λαοί).

Για παράδειγμα, όλοι αποδέχονται ότι η Ινδική μουσική και τα μουσικά της όργανα είναι πανάρχαια. Θα μπορούσε να πει κανείς το ίδιο για τους Ινδικούς χορούς. Ο λόγος που τα πολιτιστικά στοιχεία αυτά των Ινδών έχουν μείνει (σχετικά) αναλλοίωτα, είναι επειδή διέπονται από την Ινδουιστική θρησκεία. ΄Οσες επιρροές και αν έχει δεχθεί, όσες μετατάξεις λόγου του Βουδισμού, Τζαϊνισμού και Ισλαμισμού, η κύρια δομή της Ινδουιστικής θρησκείας έχει μείνει αναλλοίωτη από την εισβολή των Αρίων.

Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΡΙ

Σ’ αυτό το σημείο φθάνουμε και στην πολεμική τέχνη του Kalari payat. Η θρησκεία είναι άρτιο μέρος της εξάσκησης, θα μπορούσε δε να πει κανείς ότι η τέχνη γίνεται ΓΙΑ τους Θεούς (όπως εξ'άλλου και η μουσική και οι χοροί). Δεδομένου των ως άνω στοιχείων μπορούμε να πουμε με σχετική βεβαιότητα ότι το Kalari payat, σαν συεχόμενο και αναλλοίωτο θρησκευτικό φαινόμενο των Αρια, είναι η πιο αρχαία υπαρκτή πολεμική τέχνη στις ημέρες μας. Και δυστυχώς σώζεται σε εκφυλισμένη μορφή, μόνο σε μερικές πόλεις και χωριά της νότιας Ινδίας.

΄Οπως κάθε γνήσια πολεμική τέχνη το Kalari payat συμπεριλαμβάνει χτυπήματα, λακτίσματα, κλειδώσεις, ρίψεις και μία πλούσια γκάμα από όπλα. Η βάση της τέχνης είναι η πάλη, που αποτελεί παράδοση στην Κεντριή Ασία από τους προϊστορικούς χρόνους (και αυτό επειδή σαν γεωργικοί λαοί, έπρεπε να "παλεύουν" με δύστροπα, ογκώδη οπλοφόρα).

Είπαμε προηγουμένως ότι όλα τα κλασσικά Ινδικά έπη (Rig Veda, Mahabharata, Ramayana), περιέχουν περιγραφές της μάχης σώμα με σώμα, ενώ αναφέρονται περιπτώσεις που άοπλοι μαχητές σκότωσαν τίγρεις και λιοντάρια. Ο ίδιος ο Σρι Κρίσνα ήταν τόσο επιτήδειος που νίκησε εξαγριωμένο ελέφαντα !

Με τον ερχομό του Βουδισμού οι πολεμικές τέχνες εξευγενίστηκαν κάπως και η εμφαση δόθηκε στο να ελέγχει κανείς τον αντίπαλο χωρίς να του κανει ιδιαίτερο κακό. Παρά ταύτα, στο Βουδιστικό Πανεπιστήμιο της Taksha-shila τον 6ο π.Χ. αιώνα η τοξοβολία ήταν το κύριο μάθημα!

Αυτό θυμίζει τους Ιάπωνες μοναχούς του Ζεν και την "Τέχνη της Τοξοβολίας". Υπάρχουν επίσης αναφορές για δασκάλους που είχαν "πνευματική δύναμη", που μπορούσαν να σπάσουν βράχους με γροθιά. Σαν άοπλη μάχη, λοιπόν, το Kalari μοιάζει αρκετά με το Kung fu. Ο αναγνώστης μπορεί να κρίνει ο ίδιος από τις φωτογραφίες που παραθέτω.

Μαζί με την άοπλη μάχη, οι μαθητές του Kalari payat ασκούνται και με διάφορα κλασσικά όπλα. Από τα πιο όμορφα είναι το σπαθί (pata), το οποίο δουλεύεται μαζί με μια μικρή κυκλική ασπίδα (fari). Εδώ συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο. Το σπαθί ήταν εξευγενισμένο όπλο. Επειδή οι χειριστές του ήταν πνευματικά αρκετά ανεβασμένοι και επειδή η Ινδουιστική θρησκεία απαγόρευε το φόνο δεν καλλιεργήθηκε ποτε το θανατηφορο κάρφωμα! Ο σκοπός του ξιφομάχου ήταν να τραυματίσει τον αντίπαλο στα άκρα. Ετσι, άσχετα με το τι μορφή λάμβανε η λεπίδα, η κινησιολογία ήταν ίδια! (Μόνο η απόσταση άλλαζε). Το Ινδικό σπαθί λοιπόν λαμβάνει ποικίλες μορφές. Υπάρχουν ίσα, ίσα δίκοπα, κυρτά, με μονές και πολλαπλές λεπίδες, ανάλογα με την σωματική κατασκευή και την ιδιοσυγκρασία του χειριστή.

Ένα άλλο όπλο με το οποίο εκπαιδεύονται οι μαθητές του Kalari είναι το κοντάρι (lathi), το οποίο συνήθως είναι από ρατάν ή μπαμπού και φθάνει μέχρι καιτ ο 1,80μ στο μήκος. Οι φόρμες του κονταριού μοιάζουν με τα αντίστοιχα Κινέζικα, Οκιναβέζικα και Ιαπωνικά που κυριαρχούν σήμερα.

Πολύ επικίνδυνο ήταν το μαχαίρι Κatar. Η λαβή του είναι κάθετος προς την λεπίδα και πιάνεται με τέτοιον τρόπο ούτως ώστε ο χειριστής να καρφώνει με την ίδια κίνηση που ρίχνει γροθιά (στα Αγγλικά "punch-dagger"). Ο σκοπός του όπλου είναι σαφώς ο θάνατος του αντιπάλου και είναι κατά πάσα πιθανότητα μεσαιωνικό, όταν η μεταλλουργία είχε φθάσει σε τέτοιο σημείο που να επιτρέπει την κατασκευή τέτοιων όπλων και όταν οι άνθρωποι είχαν "πέσει" πια πνευματικά.

Μαζί με τα συμβατικά, οι μαθητές του Kalari εκπαιδεύονταν και στη χρηση πολλών "ειδικών" όπλων. Από τα πιο ιδιόμορφα είναι "τα κέρατα των sadhu". Οι sadhu («ιερομόναχοι») έδιναν όρκο να μην σκοτώσουν άνθρωπο και να μην σηκώσουν όπλο. Πως όμως να προστατέψουν τον εαυτό τους; Σοφίστηκαν διάφορα μέσα αμυντικά, όπως τα "κέρατα" που αποτελούνται ανά μονάδα από δύο κέρατα αντιλόπης συνδεδεμένα με κάθετες μπάρες. Ο ασκούμενος χειρίζεται τα όπλα αυτά σε ζευγάρι, σαν το Sai της Οκινάβας. Η υπέρτατη τεχνική είναι να πετύχει ο ασκούμενος "bandesh", κλείδωμα των άκρων και έλεγχο του αντιπάλου, δηλαδή χωρίς να του κανει ιδιαίτερο κακό.

Με λίγα λόγια, για να μπουμε στον επιλογο της παρουσίασης, θα ήταν εύκολο να συμπεράνει κανείς ότι οι σύγχρονες πολεμικές τέχνες που ακολουθούν την "Βουδιστική σχολή" (και μ'αυτό εννοώ αυτές που έχουν τις ρίζες τους στον ναό του Shaolin), έχουν σαν γενέτειρα τους την Ινδία. Ο Bodhidharma, που δίδαξε τους Κινέζους μοναχούς, Ινδός δεν ήταν; (Αν και παρεμπιπτόντως, δεν υπάρχει ιστορικό ίχνος του στην Ινδία!). Η γιόγκα είναι Ινδική και οι περισσότερες διαλογιστικές πειθαρχίες έχουν αφετηρία κάπου στην Ινδία. Μήπως είναι αληθεια ότι οι Ινδοί είναι οι πατριάρχες των ανατολικών πολεμικών τεχνών; Η μήπως δεν είναι έτσι;

ΚΑΛΑΡΙ ΠΑΓΙΑΤ ΚΑΙ ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ

Οι υπέρ το δέον εθνικόφρονες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν παρόμοια λογική για να προτείνουν ότι μια και ο Bodhidharma πήγε στους Σαολίν τον 5ο μ.Χ. αιώνα και ο Αλέξανδρος στην Ινδία τον 4ο π.Χ. αιώνα, το Kalari payat είναι απόγονος του αρχαίου Ελληνικού Παγκρατίου. Η ίδια λογική υπονοεί ότι όλες οι σημερινές πολεμικές τέχνες και τα μαχητικά σπορ, τουλάχιστον αυτές που ακολουθούν τη γενεολογία των Σαολίν είναι επίσης απόγονοι του Παγκρατίου.

΄Ομως η άποψη αυτή, όσο δελεαστική και αν ακούγεται, είναι εσφαλμένη για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι κινησιολογικά, τεχνικά και οπλολογικά, το παγκράτιο δεν έχει καμμία σχέση με το Kalari payat. Το παγκράτιο ουσιαστικά έμοιαζε αρκετά με το Ιαπωνικό jujutsu, ήταν η πολεμική τέχνη βαρέως οπλισμένων πολεμιστών που φορούσαν πανοπλία και το κύριο όπλο τους ήταν το δόρυ. Αντιθέτως, το Kalari payat είναι η πολεμική τέχνη ελαφρώς οπλισμένων μαχητών με ελάχιστη θωράκιση, που το κύριο όπλο τους ήταν το τόξο. Ο χώρος όμως που προσφέρεται στο περιοδικό για το άρθρο αυτό δεν επαρκεί για την πλήρη ανάπτυξη του θέματος και εξ'αλλου δεν είναι σκόπιμο να παρουσιάσω διατριβή επάνω στο θέμα σ'αυτό το σημείο. Θα μου επιτρέψει, ελπίζω, ο αναγνώστης μία αυτοδιαφήμιση εάν πάρει το επόμενο τεύχος της Ατραπού και συγκρίνει τα δύο άρθρα, θα δει ότι έχω δίκαιο.

Ο δέυτερος λόγος, εξ'ίσου σημαντικός, που ενίσταμαι στην θεωρία της μετάδοσης του παγκρατίου μέσου του Βουδισμού είναι ότι αγνοεί παντελώς την Ταοϊστική σχολή των πολεμικών τεχνών (και περιφρονεί την ύπαρξη Ινδικής σχολής).

Είναι λάθος να πιστευει κανείς ότι οι πολεμικές τέχνες στην Κίνα ξεκίνησαν με τον ερχομό του Bodhidharma. Η Κίνα είναι μία τεράστια χώρα κατοικημένη από πολλαπλές εθνικότητες με ασαφή ιστορία. Παρά ταύτα, μπορούμε να πουμε μετά βεβαιότητας ότι οι πολεμικές τέχνες αναπτύχθηκαν πριν από το 1.000 π.Χ. στην Κίνα. Τα "Αρχεία της ΄Ανοιξης και του Φθινοπώρου" της δυναστείας Chou (1.122-255 π.Χ.) αναφέρουν ότι οι ευγενείς ήταν ειδήμονες στην τοξοβολία, την ξιφασκία και την άοπλη μάχη. Ξερουμε επίσης ότι μέχρι τον 6ο π.Χ. αιώνα, οι γιογκικές τεχνικές και η επιστήμη του chi είχαν φθάσει στην εντέλεια τους, όπως αναφέρουν οι Lao Tzu, Chuang Tzu, Meng Tzu και ο Huai-nan Tzu. Η ουσία είναι ότι η ροή και η μορφή των πολεμικών τεχνών στην Κίνα είχαν αναπτυχθεί τουλάχιστον χίλια χρόνια πριν φθάσει εκεί ο Bodhidharma το 500 μ.Χ. Επίσης, (αν και λέγοντας το εξής διακινδυνεύω πάλι την ανάγκη διατριβής) είναι αμφίβολο ότι ο Bodhidharma δίδαξε στους μοναχούς την κίνηση και μέθοδο των πολεμικών τεχνών. Η παράδοση αναφέρει ότι δίδαξε δύο σειρές γιογκικών ασκήσεων, τα λεγόμενα Yi Gin Ching και Shi Sui Ching. Είναι πιθανόν οι μοναχοί να προσάρμοσαν τις ήδη υπάρχουσες πολεμικές τέχνες επάνω στη δομή των ασκήσεων αυτών και ετσι να δημιουργησαν το Shaolin Kung fu.

Τέλος, για να κλείσουμε το άρθρο αυτό μια και μπαίνουμε σε έντονα συναισθηματικά φορτισμένα νερά, θα πρέπει να πούμε ότι καλό είναι τέτοιου είδους συγκρίσεις να γίνονται για καθαρά ακαδημαϊκούς λόγους και μέσα σε πνευμα φιλίας και κατανόησης. ΄Ισως κάποια μέρα κάποιος φοιτητής ανθρωπολογίας αποδείξει σε όλους μας τους σκεπτικιστές ότι το παγκράτιο όδευσε μέσου του Βουδισμού (γιατί ο ΄Ελληνας βασιλιάς της Βακτριανής Μένανδρος ήταν αναμφίβολα Βουδιστής, όπως και πολλοί ΄Ελληνες της Ελληνιστικής περιόδου) και έφθασε στην μακρινή Ιαπωνία. Για τον συγγραφέα, τέτοιου είδους συγκρίσεις πρέπει να γίνονται με προσοχή. Ο κόσμος αλλάζει, προχωράει προς το μελλον και το πεπρωμένο του. Νικητής θα είναι αυτός που θα πάρει την παράδοση και τον πολιτισμό του και θα τον προσαρμόσει στα νέα δεδομένα όχι αυτός που θα προσκολληθεί στις παλιές του δόξες.

Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α

1) Draeger / Smith, "Comprehensive Asian fighting Arts", Kodansha, Tokyo.

2) Hatsumi, "Martial Arts in the World", Tokyo.

3) Payne, "Martial Arts", Thames & Hudson, NY.

4) Burton, "The Book of the Sword", Dover, NY.

Από την ιστοσελίδα www.pammachon.gr